Topuk dikeni, topuk kemiği üzerinde sonradan oluşan kemiksi bir yapıdır. Diken şeklinde bir çıkıntı oluşturduğu için adını buradan alır. Topuk üzerinde sürekli baskı oluşması sonucu biriken kalsiyum (kemik) yapıdır. Bu durum birden ortaya çıkmaz; oluşumu aylarca sürebilir. Topuk dikeni, topuk kemiğindeki zarın açılması sonucunda ortaya çıkar. Kısaca topuk dikeni, aşırı ayakta durma, düz ayakkabı giyme, kilo almak ve yoğun egzersiz sonucunda ayak tabanından topuğa doğru oluşan ağrı ve acı hissidir. Dışta ise topuk kemiğinin altında çıkan diken gibi sert bir yapı olarak görünür. Aşırı ağrılar verir ve röntgende kolayca tespit edilebilir. Sabahları ağrı birdenbire ve yoğun olarak görülür. Erken teşhis ve tedavi ile ameliyat gerektirmeden tedavi edilebilir. Topuk dikeni, yürürken ve koşarken ağrı yapabilir. Eğer iltihap kemiksi doku oluşturmuş boyutta ise ağrı daha fazla hissedilir. Bunun sebebi, kemiksi yapının yumuşak dokuya yaptığı baskıdır. Bu ağrı, kişinin günlük işlerini yapamayacak duruma gelmesine neden olabilir.

Topuk dikeni, giderek artan ayak tabanı ağrıları ile ortaya çıkar. Dışarıdan belirgin olmaz, ortopedi uzmanları tarafından röntgenle görünür. Özellikle sabahları ayakta ağrı ile uyanmak, en büyük belirtilerindendir. Yeterli dinlenme olmazsa veya zamanında tanı konulup tedaviye başlanmazsa yürümeye bile engel olabilir. Bu yüzden erken tanı ve tedavi sürecinin doğru uygulanması çok önemlidir.

Ağrı aşırı boyuta gelmişse yoğun istirahat etmek gerekir. Ayaktaki baskının azaltılması rahatlatacaktır. Bununla birlikte diken olan bölgeye buz koyup masaj yapmak da tedavi edici bir yöntem sayılır. Sert topları ayak altında gezdirerek masaj yapmak da rahatlatır. Topuk dikeni tedavisinde ameliyat ve iğne tedavisi nadir kullanımı gerektiren yöntemlerdir. Daha çok dinlenme ve evde yapılan masaj, egzersizle tedavi edilebilir. Ayrıca, ayak tabanı sert ya da topuklu ayakkabı giymekten kaçınılmalıdır. Spor yaparken aşırıya kaçmamak, ayaklara baskı yapmaktan kaçınılması gerekir. Giyilen her ayakkabıda topuk dikeni yastığı olarak bilinen ürünlerin kullanımı da tedavi sürecini kısaltacaktır.